Sumo: Nghệ thuật võ đài truyền thống của Nhật Bản

Sumo là môn võ truyền thống của Nhật Bản thân thuộc với mọi người từ lâu, môn võ này cũng lưu giữ lại thật nhiều nét đặc sắc trong văn hóa Nhật Bản. Thời nay, môn võ này được đổi khác thành một môn thể thao chuyên nghiệp với thương hiệu gọi là đấu vật Sumo – Osumo.

Sumo là gì?

Sumo là môn võ trong đó người tham gia mỗi trận đấu là 2 người đàn ông để mình trần. Họ sẽ cùng bước vào trong một sân đấu có hình tròn và tiến hành đấu võ bằng tay không. Khi một người đánh bại người còn lại hoặc đẩy người kia ra khỏi vòng tròn, người này sẽ được phán thắng cuộc. Trong các môn võ khác thì các tuyển thủ sẽ được chia thành các hạng cân tùy theo chiều cao và thể trọng, tuy nhiên trong Sumo thì không chia hạng, bất kể tuổi tác, cân nặng, chiều cao.

**

Kiếm đạo: Nghệ thuật giữa sức mạnh ϑà tinh thần của Nhật Bản

Nguồn gốc của Sumo

Đấu vật Sumo bắt đầu cách đây hơn một nghìn năm, và nó có hình thức như ngày nay trong thời kỳ Edo (1603-1867). Nguồn gốc của Sumo ở Nhật Bản được cho là bắt nguồn từ thần thoại về sức mạnh trong Kojiki (năm 712), Nihon Shoki (năm 720) và truyền thuyết về trận đấu giữa Sukune và Kehaya dưới thời Thiên Hoàng.

Từ thời Kamakura đến thời Chiến quốc là thời đại samurai. Đấu vật Sumo đã được tích cực tổ chức như một cuộc huấn luyện để lựa chọn samurai. Oda Nobunaga vô cùng yêu thích Sumo. Trong thời đại Genki – Tensho (1570-1592), ông đã tập hợp các đô vật Sumo trên khắp Nhật Bản tại các địa điểm như lâu đài Azuchi ở Omi và tổ chức các giải đấu vật, người chiến thắng sẽ được ông nhận làm thuộc hạ. Đấu vật Sumo được tổ chức hàng năm như một nghi thức báo trước mùa màng năm mới. Sau này nó đã trở thành một sự kiện của trọng đại và duy trì trong suốt 300 năm.

Làm thế nào để trở thành Sumo ở Nhật?

Đầu tiên, những người muốn trở thành đô vật cần phải gia nhập phòng tập Sumo. Sau khi nhận được sự cho phép của sư phụ mình, người này có thể nộp hồ sơ gồm 4 loại giấy tờ lên Hiệp hội Sumo Nhật Bản. Sau đó người đăng kí cần tham gia buổi thi sát hạch đệ tử mới, gọi là shindeshi kensa (新弟子検査). Trong kì sát hạch đệ tử mới, sẽ có bài kiểm tra thể lực và phần kiểm tra sức khỏe, những người cao trên 167cm và nặng hơn 67kg đủ tiêu chuẩn vượt qua. Tuy nhiên nếu người đăng kí dự thi vào kì tháng 3, khi họ mới tốt nghiệp trung học cơ sở thì chỉ cần cao hơn 165cm và nặng hơn 65kg là đủ.

Karatedo: Sự phát triển ϑà ảnh hưởng đến văn hóa Nhật Bản

Về một trận thi đấu Sumo

Đấu vật sumo diễn ra trên một võ đài làm bằng đất sét cứng. Trên đế hình vuông là hình tròn có đường kính 4.55m làm từ tawara. Bên trong vòng tròn chính là không gian thi đấu. Khi đến lượt, từng đô vật sumo bước lên võ đài và đứng trong tư thế shikona của mình (hai chân dang rộng, hai tay đặt trên đầu gối trong tư thế để có thể đứng lên bất cứ lúc nào). Sau đó khi hai bên hạ nắm đấm xuống sàn thi đấu và đứng lên là trận đấu sẽ bắt đầu. Người giành chiến thắng là người đẩy ngã được đối phương hoặc đưa đối phương ra khỏi vòng tròn thi đấu.

Mức lương của Sumo

Tiền lương của Rikishi (Lực sĩ) không do các phòng tập chi trả mà do Hiệp hội Sumo Nhật Bản chi trả. Từ Yokozuna đến Juryo sẽ được trả lương theo tháng, dưới Juryo sẽ không có lương tháng. Ngoài ra còn có các khoản phụ cấp khác bao gồm phụ cấp địa điểm, phụ cấp công tác, tiền trợ cấp đô vật, tiền thưởng đô vật.

Thu nhập năm 2019 của Hakuho – Yokozuna hiện nay thấp nhất là khoảng 100 triệu yên (khoảng 200 tỉ). Người ta nói rằng nếu tính thêm tiền hợp đồng quảng cáo thì con số này phải là 200 triệu yên (khoảng 400 tỉ). Để trở thành Yokozuna cần có sự nỗ lực gấp nhiều lần bình thường nhưng thành quả đạt được thì vô cùng xứng đáng.

Các địa chỉ xem tận mắt thi đấu Sumo

1 năm các trận đấu Sumo chính thức được tổ chức 6 lần. Trong đó có tới 3 lần là tổ chức ở Ryogoku Kokugikan. Cụ thể,

• Tháng 1 tại Hatsubasho,
• Tháng 2 là Natsubasho,
• Tháng 9 là Akibasho

Trong thời gian diễn ra thi đấu Sumo, Ryogoku Kokugikan sẽ mở cửa suốt từ 8:30 đến 18:00. Tại đây còn có bảo tàng Sumo, nơi bán chanko làm từ các nơi khác nhau nên ngoài Sumo thì vẫn còn rất nhiều thứ để khám phá. Hãy đến Ryogoku Kokugikan để trải nghiệm thi đấu Sumo thật sự nhé!

Thuật ngữ trong Sumo

Mặc dù Sumo là môn võ cổ truyền chỉ dành cho một số đối tượng khán giả nhất định nhưng trong cuộc sống thường ngày người ta vẫn sử dụng khá nhiều thuật ngữ của Sumo. Một số thuật ngữ có thể kể đến là:

• Anko,
• Ebisuko,
• Ooicho,
• Okome,
• Gachinko,
• Gocchandesu,
• Shoppai,
• Chanko…

Sumo người nước ngoài

Trong những năm gần đây, số lượng Sumo nước ngoài tại Nhật Bản ngày càng nhiều. 11 trong số 42 đô vật của Makuuchi là người nước ngoài, bao gồm Hakuho – yokozuna đến từ Mông Cổ đồng thời là người nắm giữ số ngôi sao chiến thắng cao nhất mọi thời đại. Ngoài ra còn có Tochinoshin đến từ Georgia, tổng cộng có 24 người. Theo quốc gia, 18 người đến từ Mông Cổ, 1 từ Georgia, 1 từ Bulgaria, 1 từ Brazil, 1 từ Nga, 1 từ Hungary và 1 từ Ukraine. (Số liệu tính đến tháng 3 năm 2021).